Erbo-de-l'esquilènci
Asperula cynanchica subsp. cynanchica
Rubiaceae
Noms en français : Aspérule à l'esquinancie, Herbe à l'esquinancie.
Descripcioun :L'erbo-de-l'esquilènci es uno planto proun coumuno, mai pas toujour bèn couneigudo, que trachis dins li tepiero seco de colo e de mountagno. Li lòngui tijo, carrado e primo, porton d'inflourejado de poulìdi flour roso emé un long tube. Li fueio d'en bas soun verticilado alor que li di ramo d'en aut soun óupousado.
Usanço :Ero uno erbo couneigudo pèr sougna l'esquilènci, valènt-à-dire li poustèmo (acamp) di gaio dóu còu (amidalo).
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asperula
Famiho : Rubiaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
- Paret
- Champ
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Asperula cynanchica subsp. cynanchica L., 1753
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786